Karolina Adamska – fascynacja krzemem, siarką i węglem

Każdy widział kamienie polne, czyli brukowce; są to odłamy skały, zwanej granitem, pozornie podobnej do marmuru. Różne bywają odmiany granitu. Mogą być białe, różowe, pstre, jakby żylaste i porysowane rozmaitymi zygzakami. Po oszlifowaniu granity przybierają piękny połysk i wtedy można by myśleć, że stanowią gatunki marmuru. Tak jednak nie jest. Granit jest czymś całkiem innym […]

Czytaj więcej

Kwarcem zadymionym nazywamy odmianę barwy ciemnej; -ametystem, odmianę barwy liliowej lub fioletowej. Obie używane są jako kamienic ozdobne i dość drogie, szczególnie zaś ametysty ciemno-fioletowe są poszukiwane dla pięknej barwy i używane do klejnotów. Kwarc wreszcie może tworzyć bryły rozmaicie zabarwione, złożone często z drobnych kryształów, zwane jaspisem, awatem, oniksem itp. Odmiany te pięknie wyglądają […]

Czytaj więcej

Niezmiernie rozpowszechnionym w przyrodzie jest minerał, zwany kwarcem. Jest to związek krzemu z tlenem, tak samo jak piasek, tylko że wygląda inaczej. Występuje on bowiem w postaci grudek, na których znać budowę prawidłową, krystaliczną, a często spotyka się, jako pięknie ukształtowane kryształy. Bryłki kwarcu znajdujemy najczęściej w rozmaitych skałach, gdzie są rozsiane, jako ziarna szare, […]

Czytaj więcej

W bardzo dawnych czasach, gdy człowiek żył w stanic pierwotnym i nie miał ani takiego odzienia, ani takich naczyń, ani takiej broni, jak dzisiaj, był prawie dziki i żył prawie jak zwierzę, w czasach tych używał on kawałów krzemienia na topory, narzędzia i broń do obrony od zwierząt i do zdobycia jadła. Grubymi igłami, odłupanymi […]

Czytaj więcej

Ponieważ promieniowców jest niezmierna ilość w wodzie morskiej, a rozmnażają się one z wielką szybkością, więc, choć drobne, stanowią potęgę. Po ich śmierci skorupki opadają na dno wód i tworzą tam całe warstwy krzemionki. W wielu miejscowościach piasek na wybrzeżach morskich jest gęsto pomieszany ze skorupkami tych istotek. W wodach słodkich żyją znów drobne roślinki, […]

Czytaj więcej

Krzemionka galaretowata znajduje się rozpuszczona w większości naszych wód lądowych, a to dlatego, że choć nic rozpuszcza się wcale w wodzie czystej, to jednak woda, zawierająca w sobie gaz węglowy, wygryza ją z różnych skał krzemiennych, rozpuszcza ją, unosi i osadza w wielu miejscach. Szczególniej woda tryskająca ze źródeł gorących, zwanych gejzerami, które znajdują się […]

Czytaj więcej

Szkła wodnego nie można używać na szyby ani naczynia, ale i ono daje pewien pożytek. Przekonano się mianowicie, że przedmioty palne, pokryte warstwą takiego szkła, lub nasycone niem, ulegają trudno spaleniu; używają więc go do zabezpieczenia od ognia drzewa, płótna, papieru, nasycając je wodą, w której rozpuszczono szkło wodne. Głównie jednak używają szkła wodnego do […]

Czytaj więcej

Wiadomo wszystkim, że piasek nie rozpuszcza się wcale w wodzie. Jest on w ogóle bardzo trudny do rozpuszczenia; próbowano rozpuszczać go w kwasach silnych i wrzących, np. w kwasie siarczanym, – lecz daremnie. Jest jeden tylko kwas, zwany fluorowodorem, który rozpuszcza piasek, nie zostawiając po nim ani śladu. Wszyscy znamy sodę, używaną do szorowania i […]

Czytaj więcej

Węgiel, paląc się, zamienia się na gaz niewidoczny dla oka, uchodzący w powietrze. Dwutlenek krzemu nie jest wcale gazem, lecz ciałem stałem, które zowiemy pospolicie krzemionką. O niem pomówimy teraz obszerniej. Dwutlenek krzemu jest ciałem bardzo rozpowszechnionym w przyrodzie, wszędzie spotykanym, i to w różnych odmianach. Najpospolitszą jest piasek. Wydziela się on z dna i […]

Czytaj więcej

Któż nie zna piasku, gliny, krzemienia, kamieni polnych? Kto nie miał w ręku szklą, fajansu, porcelany? Są to wszystko związki krzemu, znane od wieków, sam jednak krzem w nich zawarty poznano bardzo niedawno. Nie można się temu dziwić, gdyż krzem daje się niezmiernie trudno wydobywać z ciał zawierających go, a samego krzemu, czystego, niema’ wcale […]

Czytaj więcej