Karolina Adamska – fascynacja krzemem, siarką i węglem

Przez długi czas sądzono, że szkło nic da się w niczym rozpuścić, bo nie tylko woda, ale nawet kwasy takie, jak siarczany, wcale go nic rozpuszczają. Przekonano się jednak, że ten sam kwas, zwany fluorowodorem, który rozpuszcza piasek, rozpuszcza także szkło. Używają go z tego powodu do rytowania na szkle, a sposób ten został wynaleziony […]

Czytaj więcej

Jeśli zamiast wapniaka dodamy do masy szklanej ołowiu, to otrzymamy szkło, zwane kryształcem, które jest bardzo błyszczące i ciężkie. Dodawszy jeszcze więcej ołowiu, otrzymamy strass, służący do naśladowania diamentu, gdyż ma blask bardzo piękny. Jeśli zamiast wapniaku dodać ołowiu i cyny, to otrzymamy emalia, która jest zupełnie matowa – itp. Dość, że możemy otrzymać tym […]

Czytaj więcej

Od czasów bardzo dawnych ludzie umieją spożytkować glinę do wyrabiania naczyń, potrzebnych do codziennego życia, bez których trudno by się nam obyć. Od wieków również umiemy wyrabiać szkło i różne z niego przedmioty. Glinę przyroda daje nam już gotową, szkło’ jednak jest materiałem sztucznym, który ludzie sami wyrabiają. Wiemy, żę piasek można przetopić z sodą […]

Czytaj więcej

Z powodu tych cennych własności, gliny używamy do wyrabiania garnków, cegieł, fijansu i porcelany. Na wyroby garncarskie używane są poślednie gatunki gliny, zwykle czerwone, zawierające jako domieszkę żelazo. Glinę wygniatają z wodą na ciasto, nadają jej kształty różnych naczyń, a potem wypalają w piecach. Do ciasta dodają czę.sto trochę krzemionki, kredy lub felspatu, a to […]

Czytaj więcej

Gliny są bardzo rozmaite, albowiem i felspatów, z których one pochodzą, jest bardzo wiele rodzajów. Najczystsza glina, zwana kaolinem lub glinką porcelanową, jest całkiem biała i w znacznych pokładach znajduje się w Saksonji (w Niemczech), we Francji, oraz w Chinach i Japonji (w Azji). U nas jest pod Iłżą i Chmielowem. Najczęściej jednak glina bywa […]

Czytaj więcej

Piaskowce wyglądają zupełnie inaczej, niż kwarc, z którego wzięły początek. Skały te składają się wyraźnie z ziarn piasku, ze sobą spojonych. Piaskowiec bywa nieraz kruchy, i wtedy służy jako kamień budowlany. Barwa jego bywa rozmaita. Czasem jest zupełnie biały i pozornie podobny do cukru, bieluchne bowiem ziarna lśnią się w nim jak drobne kryształki cukrowe. […]

Czytaj więcej

Tak więc piasek i glina tworzą się z powodu wietrzenia skał granitowych. Wielkie zaś mnóstwo piasku i obfitość gliny na świecie dowodzą, że wietrzenie takie trwa od wieków, i że skały granitowe musiały być niegdyś, przed wielu tysiącami lat, daleko jeszcze bardziej rozpowszechnione na ziemi, niż dzisiaj. Woda zatem, która pochłonęła gaz węgłowy, okazuje się […]

Czytaj więcej

Granit oszlifowany jest bardzo wytrzymały na wilgoć, gorąco, zimno, na wpływy powietrza, działanie wody. Gładka jego powierzchnia stawia opór zniszczeniu. Dowodzą tego różne budowle granitowe, które zachowały się nietknięte od czasów bardzo dawnych. Inaczej jednak dzieje się z granitem, wznoszącym się w postaci skał nagich, połupanych i poszarpanych. Na skały te wieją wichry, pada deszcz, […]

Czytaj więcej

Granit jest skałą, w której znajduje się bardzo dużo krzemu. Przede wszystkim kwarc jest, jak wiemy, krzemionką. Felspat zaś i mika są związkami, zawierającymi w sobie krzem, które zowiemy krzemianami. Skały te są niezmiernie rozpowszechnione po całym święcie. We wszystkich niemal okolicach górzystych wznoszą się one, tworząc nieraz wspaniałe ściany, prawie prostopadle, połyskujące na słońcu […]

Czytaj więcej

Drugi minerał, zwykle przeważający w granicie, przedstawia się w postaci dużych tablic, płaskich i połyskujących, nadających barwę granitowi: bywają one czasem białe, jak śnieg, ale częściej są różowe, ceglaste lub prawie czerwone, jaśniejsze lub ciemniejsze; trafiają się nawet zielonkawe, szare i t. p. Zowiemy je felspatem lub spatem skalnym, gdyż jest niezmiernie obficie rozsiany w […]

Czytaj więcej